Cổ phiếu thưởng là một thuật ngữ nghe có vẻ xa lạ đối với các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Chúng ta thường được biết đến cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn có rất nhiều loại cổ phiếu khác như cổ phiếu ESOP, cổ phiếu bluechip, cổ phiếu thưởng,…Rất nhiều nhà đầu tư vẫn còn chưa nắm rõ hết từng loại cổ phiếu này. Bài viết hôm nay sẽ làm rõ vấn đề Cổ phiếu thưởng là gì? nhé! Cùng đọc ngay thôi nào.
1. Cổ phiếu thưởng là gì?
Cổ phiếu thưởng (bonus shares/bonus issue) là một hình thức trả thưởng trong công ty thay cho tiền mặt. Nói cách khác, công ty phát hành cổ phiếu thưởng cho các cổ đông hay người có đóng góp trong quá trình phát triển công ty. Đây giống như là một phần thưởng cho những công lao, cống hiến của họ. Hiện nay rất nhiều doanh nghiệp lựa chọn và áp dụng hình thức này.
Cổ phiếu thưởng là việc chia tách cổ phiếu của doanh nghiệp trên vốn thặng dư. Các cổ phiếu thưởng được phát hành sẽ được phân phối cho cổ đông theo tỷ lệ cổ phần mà họ đang nắm giữ. Số lượng cổ phiếu thưởng sẽ tăng lên đồng nghĩa với việc vốn điều lệ cũng tăng lên. Tuy nhiên giá trị công ty vẫn giữ nguyên mà không phát sinh thêm nguồn tiền nên sẽ được chia đều lần lượt cho mỗi cổ đông.
2. Các trường hợp được hưởng cổ phiếu thưởng
Trong thực tế, không phải ai cũng được doanh nghiệp trả cổ tức bằng cổ phiếu thưởng. Mà sẽ tuỳ vào từng trường hợp sẽ được trả cho người phù hợp.
Dưới đây là một số trường hợp được trao cổ phiếu thưởng:
2.1 Cổ phiếu thưởng – Người có nhiều đóng góp
Các công ty cổ phần sẽ tặng cho những người có đóng góp lớn với công ty trong quá trình làm việc. Những người được nhận có thể là nhân viên, quản lý, các cá nhân có đóng góp tích cực cho công ty. Cổ phiếu thưởng này được rút ra từ nguồn quỹ công ty. Với những cổ đông không được thưởng thì tỷ lệ của họ sẽ bị giảm đi.
Tuy vậy, đây là cách làm giúp động viên tinh thần của cán bộ nhân viên trong công ty. Đồng thời, người lao động cũng cảm thấy những cống hiến của mình được ghi nhận và đền đáp. Và họ tiếp tục làm việc chăm chỉ để nâng cao hiệu quả hoạt động và lợi nhuận của công ty.
2.2 Cổ phiếu thưởng – Các cổ đông
Tất cả các cổ đông trong công ty sẽ được nhận cổ phiếu thưởng theo một tỷ lệ nhất định. Tuỳ theo số lượng cổ phiếu mà họ sẽ nhận được mức cổ phiếu tương ứng. Điều này sẽ không làm tăng vốn đầu tư ban đầu của các cổ đông. Mà chỉ là chuyển đổi các khoản mục để cân đối nguồn vốn trên Bảng cân đối kế toán. Mục đích của việc thưởng cho các cổ đông là giúp tăng lợi nhuận để giữ lại thành vốn điều lệ. Bạn có thể đọc phần này rõ hơn trong mục Bản chất của việc chia cổ phiếu thưởng bên dưới.
3. Ý nghĩa của việc chia cổ phiếu thưởng
Việc chia cổ phiếu thưởng là hình thức win- win cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư.
3.1 Cổ phiếu thưởng đối với các nhà đầu tư
Tuỳ vào từng loại hình mà nhà đầu tư tham gian, họ sẽ được hưởng những lợi ích khác nhau:
- Đối với các nhà đầu tư phân tích cơ bản hay đầu tư giá trị, họ sẽ không được lợi nhiều. Vì việc chia tách cổ phiếu thưởng này gần như không có nhiều tác dụng đối với họ.
- Mặt khác, đối với các nhà phân tích kỹ thuật dạng đầu cơ thì họ có thể tận dụng cổ phiếu thưởng này. Vì việc chia tách cổ phiếu thưởng của doanh nghiệp sẽ có tác động để tâm lý các nhà đầu tư ngắn hạn. Đặc biệt những cổ phiếu có giá trị cao sẽ giúp nâng cao khả năng thanh khoản.
- Đối với các nhà đầu tư ít vốn, họ sẽ có cơ hội đầu tư vì cảm giác được giá cổ phiếu tốt hơn (vì được ưu đãi hơn)
Ngoài ra, nhà đầu tư có thể căn cứ vào số cổ tức mà mình đã được trả để tính lãi suất hiện thời. Từ đó nhà đầu tư có thể lựa chọn cho mình loại cổ phiếu tốt hơn.
3.2 Cổ phiếu thưởng đối với các công ty cổ phần
Thay vì chia cổ tức bằng tiền mặt thì việc chia cổ tức bằng cổ phiếu thưởng giúp cổ đông không chịu thêm thuế TNCN.
Ngoài ra, việc này còn giúp công ty tăng vốn điều lệ. Từ đó nâng cao khả năng tài chính và có cơ hội tiếp cận với các khoản vay lớn. Từ đó công ty có thể mở rộng phạm vi kinh doanh và phát triển hơn.
4. Bản chất của việc trả cổ phiếu thưởng
Việc chia cổ phiếu thưởng sẽ không làm tăng vốn chủ sở hữu của các cổ đông. Đây là việc chuyển đổi giữa các khoản mục trên Bảng cân đối kế toán. Cụ thể là giảm lợi nhuận giữ lại và nguồn thặng dư vốn sang tăng vốn điều lệ. Vì thế tổng nguồn vốn không thay đổi.
Cổ phiếu được phát hành thêm cho các cổ đông chắc chắn sẽ làm tăng số lượng cổ phiếu của công ty. Khi đó, để đảm bảo nguồn vốn sở hữu vẫn không đổi thì giá trị sổ sách của cổ phiếu sẽ giảm đi với tỷ lệ tương ứng (Vì giá trị sổ sách = Nguồn vốn chủ sở hữu/Tổng số cổ phiếu). Trong đó tỷ lệ sở hữu của mỗi cổ đông trước và sau khi phát hành thêm cổ phiếu là không đổi.
Như vậy, giá cổ phiếu sẽ rẻ đi, giúp nhà đầu tư ít vốn có cơ hội tham gia vào. Đây là một cách để doanh nghiệp tạo ra tính thanh khoản của cổ phiếu của mình trên thị trường.
5. Phân biệt cổ phiếu thưởng và cổ tức
Cổ tức là hình thức chia lại lợi nhuận cho cổ đông bằng các hình thức khác nhau. Lợi nhuận này là lợi nhuận ròng (lợi nhuận sau thuế). Tức là số tiền mà tổng doanh thu trừ đi các khoản chi phí và thuế. Hiện nay việc trả cổ tức sẽ thuộc về quyền quản lý của Đại hội cổ đông. Đồng thời tuỳ theo doanh nghiệp mà sẽ được chia trả mỗi năm từ 1 – 2 lần.
Cổ tức có thể được chia dưới dạng:
- Trả bằng tiền mặt: Đây là một hình thức khá phổ biến trên thị trường hiện nay. Việc chi trả có thể bằng séc, tiền mặt hay chuyển khoản. Với mục đích chính là giảm lượng tiền của doanh nghiệp trong việc kinh doanh.
- Trả bằng cổ phiếu: Doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu thay cho tiền mặt để giữ lại khoản tiền để hoạt động.
- Trả bằng cổ phiếu thưởng: Mang bản chất giống như việc trả bằng cổ phiếu
- Trả cổ tức nghĩa vụ (công cụ nợ): được vài doanh nghiệp áp dụng để trả cho cổ đông bằng các công cụ nợ. Ví dụ như bằng giấy khất nợ hoặc tài sản cam kết trả tiền vào một ngày cụ thể nào đó.
- Trả bằng tài sản khác theo quy định tại Điều lệ công ty: Hình thức này ít phổ biến hơn. Tuỳ theo Điều lệ công ty mà sẽ có thêm những quy định về hình thức trả cổ tức.
Vậy tóm lại, cổ phiếu thưởng là một hình thức trả cổ tức. Nhiều nhà đầu tư thích trả cổ tức bằng tiền mặt hơn vì mang lại cảm giác chắc chắn cho cổ đông.
Điều này có thể chứng minh công ty đang có dòng tiền vững mạnh, an toàn khi đầu tư. Tuy nhiên việc trả cổ tức bằng tiền mặt phải chịu thuế 2 lần. Đồng thời có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất kinh doanh nếu không ty đang gặp khó khăn về tài chính. Vậy nên các doanh nghiệp chưa tối ưu được dòng tiền thì việc phát hành thêm cổ phiếu là gánh nặng. Ngược lại các doanh nghiệp mới, đang có đà tăng trưởng và phát triển thì áp dụng trả cổ phiếu thưởng nhiều hơn.
Trên đây là một số thông tin cơ bản về cổ phiếu thưởng là gì? Bạn có thể hiểu đơn giản đây là một trong những hình thức mà doanh nghiệp thực hiện nhằm chia lại cổ tức cho nhà đầu tư. Hoặc để khích lệ tinh thần nhân viên có những đóng góp lớn cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, bạn cũng nên nắm rõ các hình thức trả cổ tức của doanh nghiệp để có kế hoạch đầu tư đúng đắn. Chúc các bạn thành công!
>>Đăng ký và nhận tài liệu chứng khoán miễn phí: tại đây
Tôi là Đặng Trọng Khang, người sáng lập & chia sẻ Phương Pháp Đầu Tư Chứng Khoán Theo LUẬT NHÂN QUẢ (Causality Investing). Một hệ thống mang tính ứng dụng rất cao và dễ dàng áp dụng, giúp mọi Nhà Đầu Tư đạt được thành công trong thị trường.