Chứng khoán thời gian gần đây nhận được sự quan tâm lớn nhờ khả năng sinh lời cao. Việc thu hút lượng lớn người tham gia đã hình thành nên một thế hệ nhà đầu tư F0. Vậy nhà đầu tư F0 là gì? Đặc điểm của họ là gì, có gì khác những F khác không? Cùng tìm hiểu qua bài viết này để có được câu trả lời.
1. Nhà đầu tư F0 là gì?
Nhà đầu tư F0 dùng để chỉ những nhà đầu tư mới gia nhập vào thị trường chứng khoán. Họ là những nhà đầu tư còn thiếu kinh nghiệm, tâm lý không vững. Hầu hết đều đầu tư theo cảm xúc cá nhân nên luôn muốn lướt sóng nhanh. Thời gian tham gia thị trường trung bình của nhóm này thường thường dưới 1 năm.
Không chỉ dành riêng cho thị trường chứng khoán, thuật ngữ F0 được dùng để mô tả người mới tham gia vào bất kỳ lĩnh vực, ngành nghề nào. Nhà đầu tư F0 xuất hiện nhiều trong giai đoạn đầu năm 2020 cho đến tận bây giờ. Khi số lượng người mở tài khoản chứng khoán tăng nhanh một cách mạnh mẽ. Hiện nay nhà đầu tư F0 được đánh giá là có vai trò vô cùng quan trọng trên thị trường.
2. Đặc điểm và vai trò của nhà đầu tư F0
Nhà đầu tư F0 được hiểu là lớp nhà đầu tư mới có số lượng tham gia thị trường và dòng tiền lớn. Tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế trong kinh nghiệm cũng như kiến thức đầu tư chứng khoán.
Phần lớn quyết định giao dịch của nhóm người này là dựa vào cảm tính và chưa có mục tiêu đầu tư đúng đắn. Để giảm thiểu rủi ro khi đầu tư cần phải có cho mình chiến lược phù hợp. Bên cạnh đó, tích cực tìm hiểu nâng cao kiến thức đầu tư để đưa ra quyết định chính xác.
Dưới đây là 3 đặc điểm và vai trò của nhà đầu tư F0 trong thị trường chứng khoán. Để bạn hiểu rõ hơn về vai trò và ảnh hưởng của nhóm đầu tư này đối với thị trường.
2.1 Nhà Đầu tư F0 chiếm số lượng lớn trong thị trường
Thống kê cho thấy trong giai đoạn đại dịch bệnh Covid-19 xuất hiện. Chứng khoán trong nước trở thành kênh đầu tư nhận được sự quan tâm lớn và nhiều người lựa chọn.
Năm 2021 là năm bùng nổ khi chứng kiến những kỷ lục mới của thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong năm 2021 lũy kế 11 tháng đầu năm, ghi nhận 1.3 triệu tài khoản cá nhân mở mới. Trong khi tổng số tài khoản mới mở trong 4 năm từ 2017 đến 202 chỉ đạt 1.04 triệu.
Tính riêng trong tháng 11 số lượng tài khoản mới đạt con số kỷ lục là 222,602 tài khoản. Theo đó, nâng tổng số lượng tài khoản giao dịch trên thị trường chứng khoán đạt hơn 4 triệu. Ước tính tương đương với 4% dân số cả nước. Trong đó 99% tài khoản được nắm giữ bởi các nhà đầu tư trong nước. Và có khoảng 1% thuộc sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài.
Theo đánh giá của các chuyên gia số lượng F0 sẽ vẫn có sự gia tăng trong thời gian tới. Và những nhà đầu tư F0 vẫn sẽ là nội lực giúp thị trường chứng khoán phát triển.
2.2 Tạo ra dòng tiền lớn, tăng mạnh tính thanh khoản của thị trường
Với sự gia tăng đột biến về số lượng nhà đầu tư tham gia vào thị trường trong thời gian qua. Đã góp phần giúp tính thanh khoản của cổ phiếu tăng lên con số với những năm trước. Ghi nhận tính thanh khoản của thị trường được đẩy lên mức hàng tỷ USD trên một phiên giao dịch.
Theo thống kê trước năm 2020, mức thanh khoản trung bình khoảng 4.000 tỷ – 6.000 tỷ đồng/phiên. Kỷ lục thời điểm thanh khoản cao nhất chỉ đạt mức 8.000 tỷ – 10.000 tỷ đồng/phiên. Đến năm 2021, ghi nhận mức thanh khoản trung bình lên đến 15.000 tỷ đồng/phiên. Những phiên mức thanh khoản đạt 20.000 tỷ – 25.000 tỷ đồng/phiên cũng được xem là bình thường. Theo đó, ghi nhận con số thanh khoản cao nhất trong tháng 11.
Với lượng tiền lớn được đẩy vào thị trường chứng khoán, chứng kiến nhiều phiên đạt đỉnh. Con số thanh khoản ghi nhận đạt từ 32.000 tỷ – 38.000 tỷ đồng. Đặc biệt, trong ngày 19/11/2021 chứng kiến thanh khoản lên đến 56.000 tỷ đồng trên cả 3 sàn. Cùng với đó, chỉ số VN-Index cũng ghi nhận đỉnh mới 1.500,81 điểm.
Dòng tiền đổ vào thị trường lớn làm giảm ảnh hưởng từ việc bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài. Những khoản tiền bán ròng còn được những nhà đầu tư trong nước hấp thụ. Có được những thay đổi tính cực như vậy chính là nhờ sự tham gia của những nhà đầu tư F0.
2.3 Chưa có nhiều kinh nghiệm
Giống như cái tên của mình nhà đầu tư F0 là những nhà đầu tư mới bước chân vào thị trường. Vì vậy kiến thức cũng như kinh nghiệm về thị trường chứng khoán vẫn còn nhiều hạn chế. Thường tâm lý của họ sẽ bị ảnh hưởng bởi những tin tức xung quanh thích lướt sóng nhanh. Các giao dịch được thực hiện theo tin tức và biến động của cổ phiếu. Mà không có cho mình chiến lược cũng như kế hoạch đầu tư cụ thể nào.
Khi lãi suất ngân hàng thấp như hiện nay việc sẵn sàng rút tiền để đầu tư là dễ hiểu. Nhà đầu tư rút tiền và đổ vào những kênh tài chính lợi nhuận cao như chứng khoán. Điều này có thể mang lại mức lợi nhuận cao khi cổ phiếu có biến động tăng giá. Tuy nhiên vẫn phải gặp rủi ro khi thị trường biến đổi mạnh, giá giảm nhanh. F0 thường dễ hành động nóng vội dẫn đến sai lầm thua lỗ khi đầu tư.
3. Sai lầm thường thấy của nhà đầu tư F0
Nhà đầu tư F0 thiếu kinh nghiệm khi mới bước chân vào thị trường thường mắc những sai lầm. Việc gia nhập vào môi trường mới luôn tiềm ẩn rủi ro và đối mặt với thử thách. Dưới đây là 5 sai lầm phổ biến mà nhà đầu tư hay gặp phải khi tham gia thị trường.
>> Xem thêm: Tìm hiểu về chứng khoán
3.1 Đầu tư kiểu may rủi
Phần lớn F0 khi bước chân vào thị trường chứng khoán đều mang tâm lý may rủi, hên xui. Nhóm này sẽ sẵn sàng chi ra từ 20-50 triệu đồng để giao dịch.
Với tâm thế mất thì thôi, mất hết cũng được biết đâu gặp may mắn thu lời cao thì sao? Đây là một suy nghĩ nguy hiểm. Sẽ đưa nhà đầu tư vào những tình trạng khó khăn đối mặt với rủi ro thua lỗ cao.
Trưởng hợp đầu tư và thu lợi từ một mã cổ phiếu nào đó. Thường các nhà đầu tư nhóm này sẽ có xu hướng tiếp tục đầu tư. Dù họ không hiểu được tại sao mình lại có lãi. Tiếp tục đầu tư theo cách cũ không kế hoạch cụ thể đến lúc nào đó cũng sẽ thua lỗ. Lại tiếp tục thử vận may thì không khác gì đang đánh bạc cả.
3.2 Chưa biết gồng lỗ và cắt lỗ
Hy vọng thị trường khôi phục hay cổ phiếu lỗ tăng giá là tâm lý của nhà đầu tư F0. Khi VN-Index đã xanh trong nhiều phiên trong khi tài khoản của bạn vẫn đỏ. Là tín hiệu của việc bạn đã mua cổ phiếu ở đỉnh giá nhưng lại không cắt lỗ.
Một nhóm nhà đầu tư khi lỗ vẫn áp dụng kỹ thuật trung bình giá xuống. Theo đó khi giá giảm, họ sẽ mua thêm cổ phiếu để hạ thấp giá vốn. Và kỳ vọng sẽ thu lời nhờ việc tăng giá của cổ phiếu. Đây sẽ là phương pháp hiệu quả nếu nhà đầu tư xác định được “đáy”. Tuy nhiên, thực tế ngay cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp xác định đáy chính xác cũng rất khó.
3.3 Quá đam mê việc phân tích kỹ thuật
Phân tích kỹ thuật dựa vào những hình mẫu trong quá khứ để phân tích. Từ đó, đưa ra những dự đoán về xu hướng tương lai trong ngắn hạn. Điều này thường được các nhà đầu cơ sử dụng. Họ thực hiện giao dịch và kiếm lời nhờ sự chênh lệch giá trong ngắn hạn. Mua thấp bán cao nhờ các công cụ hỗ trợ, các mô hình kỹ thuật.
3.4 Không có mục tiêu đầu tư cụ thể
Kênh đầu tư mang lại lợi nhuận cao trong thời gian ngắn. Đây là nguyên nhân thu hút nhiều nhà đầu tư F0 đến với thị trường chứng khoán. Họ tham gia vào thị trường với mong muốn thu được lãi cao khi giá cổ phiếu tăng. Tuy nhiên không đặt ra mục tiêu cụ thể như: cổ phiếu sẽ tăng bao nhiêu phần trăm? Nếu tăng là tăng so với cái gì?
3.5 Mua dựa vào danh mục quỹ đầu tư cổ phiếu
Khi tìm hiểu về quỹ đầu tư cổ phiếu mở , nhà đầu tư sẽ thấy được danh mục cổ phiếu của các quỹ. Danh mục này công khai và họ thường sẽ quyết định mua theo. Nhà đầu tư tin tưởng vào uy tín và độ hiệu quả có thể thu lại lợi nhuận cao. Tuy nhiên, không đơn giản như vậy kết quả thường không như mong muốn. Bởi vì bạn chỉ thấy được những mã cổ phiếu tiềm năng trong danh mục của quỹ. Nhưng lại không biết được nên mua với giá bao nhiêu hay xác định được nên bán lúc nào.
4. Ưu và nhược điểm của nhà đầu tư F0
Như đã đề cập trước đó, nhóm đầu tư F0 có vai trò quan trọng đối với thị trường chứng khoán. Nhóm này tồn tại song song cả ưu và nhược điểm như sau:
4.1 Ưu điểm của nhà đầu tư F0
Ngày nay, nhà đầu tư F0 ngày càng phổ biến trong thị trường chứng khoán. Vì vậy họ cũng trở thành những khách hàng tiềm năng của các công ty. Nhiều sản phẩm ra đời đáp ứng nhu cầu của những nhà đầu tư mới với số vốn nhỏ. Bên cạnh đó, nhiều lớp học về đầu tư cũng ra đời từ kiến thức cơ bản đến nâng cao. Thu hút được số lượng lớn học viên đam mê đầu tư tài chính tham gia.
Đối với đầu tư, việc tiếp xúc với nhiều thông tin sẽ đem lại cho bạn lợi thế rất lớn. Công nghệ lên ngôi, tài chính 4.0 cũng ngày càng phát triển. Các nhà đầu tư F0 có thể dễ dàng chủ động tìm kiếm được những thông tin đầu tư hữu ích. Đón sóng thị trường và tránh gặp phải những rủi ro đáng tiếc.
4.2 Nhược điểm của nhà đầu tư F0
Luôn muốn đầu tư cổ phiếu lướt sóng thu lời nhanh thay vì đầu tư bài bản là vấn đề của nhiều nhà đầu tư mới. Khi chỉ tập trung vào lợi nhuận trước mắt, bỏ qua những kiến thức cơ bản về đầu tư. Sẽ khiến bạn lâm vào tình trạng thua lỗ do không biết xác định giá hay thời điểm giao dịch. Do đó, trang bị kiến thức vững vàng khi tham gia vào thị trường là vô cùng cần thiết. Đồng thời tích lũy kinh nghiệm cũng góp phần giúp bạn đầu tư thành công.
Một mã cổ phiếu bỗng nhiên được mọi người săn lùng để mua bạn cũng quyết định mua nó. Bạn đã bao giờ như vậy chưa, mua cổ phiếu theo hiệu ứng đám đông? Đây là trường hợp không hề hiếm và phần lớn họ đều là nhà đầu tư mới.
Thiếu kiến thức, kinh nghiệm vội tin theo lời đám đông, kết quả phải đối mặt với hệ lụy lớn. Vì vậy để có thể đầu tư tự tin hơn, hạn chế rủi ro gặp phải hay đầu tư tự chủ hơn. Bạn cần dành thời gian để học hỏi và nghiên cứu để có thể biết cách chọn cổ phiếu tốt.
5. Các lưu ý nhà đầu tư F0 cần nắm
5.1 Cần quan tâm đến tính thanh khoản của cổ phiếu
Như đã biết, tính thanh khoản của cổ phiếu là tổng giá trị giao dịch trong một phiên của cổ phiếu. Theo chuyên gia bạn có thể chọn thanh khoản cho danh mục đầu tư của mình phân bổ theo tỷ lệ. Như mã cổ phiếu nào có thanh khoản thấp thì nên đầu tư với tỷ lệ thấp và ngược lại. Phân bổ nhiều vốn hơn vào những mã cổ phiếu có thanh khoản cao.
Do đó trước khi quyết định đầu tư bạn nên xem xét đến tính thanh khoản của mã cổ phiếu. Trường hợp bạn đầu tư tỷ trọng lớn cho những cổ phiếu có thanh khoản thấp trong phiên. Hay cổ phiếu bị hạn chế giao dịch trong một buổi, trong một ngày hoặc trong một tuần. Khi thị trường biến động cổ phiếu dễ giảm sàn liên tục trong các phiên giao dịch tiếp theo. Khiến các nhà đầu tư khó xử lý tình huống dẫn đến thua lỗ.
5.2 Nhà đầu tư F0 cần có chiến lược đầu tư và kế hoạch rõ ràng
Đối với nhà đầu cơ cổ phiếu ngắn hạn. Nếu xác định lướt cổ phiếu T+ khi chốt lãi từ 5% trở lên thì nên chốt lãi. Trong trường hợp lỗ từ 5-7% tốt nhất là nên cắt lỗ nếu thị trường có dấu hiệu tiêu cực.
Phần lớn nhà đầu tư F0 chưa phân biệt được các hình thức đầu tư lướt sóng hay trung, dài hạn. Tâm lý chung này tạo ra các trường hợp trở thành “cổ đông lâu dài” một cách bất đắc dĩ. Việc này đưa bạn vào tình trạng rủi ro và gây thiệt hại nặng nề. Nhà đầu tư mất kiên nhẫn và quyết định bán cổ phiếu khi giá giảm sâu. Xấu hơn nữa khi lúc này bạn sử dụng margin ở tỷ lệ cao.
Vì vậy, đầu tư dài hạn và đầu cơ lướt sóng là khác nhau rất lớn cần phải phân biệt rõ ràng. Để có những hành động phù hợp và chính xác. Bên cạnh đó, nhà đầu tư nên xác định mục đích đầu để hạn chế thua lỗ trên thị trường. Hành động vì mục đích đề ra ban đầu. Dù là đầu tư dài hạn hay đầu tư lướt sóng đều tồn tại song song ưu và nhược điểm riêng. Nhà đầu tư nên dựa vào mục đích và thời điểm khác nhau để áp dụng hiệu quả.
5.3 Nên đầu tư vào những doanh nghiệp có sự am hiểu cơ bản
Hiện nay, hầu hết nhà đầu tư thường chỉ quan tâm đến mã cổ phiếu mã quên mất doanh nghiệp. Không tìm hiểu về hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp. Không phân tích tình hình hoạt động kinh doanh hay phân tích tài chính doanh nghiệp. Không phân tích xu hướng phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Hay thậm chí không phân tích những rủi ro ảnh hưởng đến lợi nhuận kỳ vọng.
Vì vậy, nhà đầu tư cần có cho mình những hiểu biết về doanh nghiệp. Hiểu được những xu hướng phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Từ đó, có cho mình những lựa chọn đầu tư phù hợp mang lại tăng trưởng tích cực sau này.
5.4 Xác định được giá trị thực của cổ phiếu
Nhà đầu tư mới thường mang trạng thái tích cực cộng hưởng với tâm lý sợ bỏ lỡ (fomo). Vì thế quên mất việc đánh giá, nhận định giá trị thực của cổ phiếu. Hay nói cách khác là luôn tin giá cổ phiếu của mình sẽ luôn tăng. Nhà đầu tư thiếu khả năng quan sát cổ phiếu, khi mua vào giá quá cao số với giá trị thực.
Khi giá cổ phiếu tăng cao vượt mức kỳ vọng, chốt lãi mạnh sẽ làm giá cổ phiếu sụt giảm mạnh. Lúc này, nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với rủi ro cao hơn lợi ích thực tế nhận được. Tệ hơn khi thị trường rơi vào giai đoạn giảm điểm sâu thua lỗ là điều không thể tránh khỏi.
Bên cạnh đó, việc lựa chọn cổ phiếu dựa vào ngành nghề mà bản thân yêu thích cũng rất nhiều. Tuy nhiên, trên thực tế thì thị trường vận động dựa trên nhiều yếu tố như vi mô, vĩ mô,.. Do đó, việc lựa chọn cổ phiếu dựa trên cảm nhận cá nhân thường không mang lại nhiều hiệu quả.
Nhà đầu tư F0 là thuật ngữ quen thuộc đối với các nhà đầu tư trong những năm gần đây. Bài viết đã mang đến toàn bộ những thông tin cần lưu ý về nhóm đầu tư này. So với nhóm nhà đầu tư Fn đã có kinh nghiệm và kiến thức thì F0 vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên nếu bạn là nhà đầu tư F0 thì cũng đừng quá lo lắng. Cơ hội dành cho các nhà đầu tư mới là rất nhiều. Hãy trang bị kiến thức cho bản thân, đặt ra cho mình chiến lược phù hợp là điều cần thiết. Hy vọng nhà bạn có thể đầu tư ngày càng hiệu quả. Chúc bạn thành công!
Kiến thức bổ sung:
>>Đăng ký và nhận tài liệu chứng khoán miễn phí: tại đây
Tôi là Đặng Trọng Khang, người sáng lập & chia sẻ Phương Pháp Đầu Tư Chứng Khoán Theo LUẬT NHÂN QUẢ (Causality Investing). Một hệ thống mang tính ứng dụng rất cao và dễ dàng áp dụng, giúp mọi Nhà Đầu Tư đạt được thành công trong thị trường.